Wanneer een bekeuring of boete betwisten?

Een proces-verbaal krijgen is nooit leuk en zeker niet wanneer dat als een donderslag bij heldere hemel komt. Je herinnert je zelfs niet dat je een overtreding begaan hebt of je bent ervan overtuigd dat je in je recht bent? Hoe best reageren?

Eerste stap: onmiddellijke inning

Wanneer je een proces-verbaal krijgt, zal er vaak op vermeld staan dat je enkele dagen later een voorstel tot onmiddellijke  inning zult ontvangen. Dat wil zeggen dat je een forfaitaire boete kan betalen en zo vervolging voor de rechtbank kan vermijden.

• 58 euro voor overtredingen van de 1ste graad, d.w.z. 'kleine' overtredingen zoals  rijden op de busstrook of voorsorteringspijlen negeren.
• 116 euro voor overtredingen van de 2de graad (bijvoorbeeld niet handenvrij bellen tijdens het rijden of het oranje licht negeren).
• 174 euro voor overtredingen van de 3de graad (een rood licht negeren, een doorlopende witte lijn overschrijden).

De snelheidsovertredingen worden anders ingedeeld (afhankelijk van de ernst van de overschrijding en van het type snelheidsbeperking), maar het principe is hetzelfde.

Bij overtredingen van de 4de graad, de zwaarste overtredingen, wordt nooit een onmiddellijke inning voorgesteld. Je wordt dan automatisch doorgestuurd naar de rechtbank.

Hoe reageren?

Bij een verzoek tot onmiddellijke inning hebje drie mogelijkheden:

• je betaalt het gevraagde bedrag binnen de 10 dagen. In dat geval is de zaak gesloten , tenzij het Parket je binnen de maand laat weten dat je toch zal vervolgd worden. In de praktijk gebeurt dit bijna nooit.
• je vergeet het bedrag te betalen binnen de opgelegde termijn: in dat geval krijg je misschien een herinnering; zoniet, dan zal je bijna altijd een voorstel tot minnelijke schikking krijgen van het Parket. Het bedrag daarvan is 10 € duurder dan de onmiddellijke ining.
• je beslist om de overtreding te betwisten. In dat geval moet je het betwistingsformulier bij het proces-verbaal invullen en terugsturen met de post. Dit hoeft niet aangetekend, maar het geeft je wel een bewijs dat je het document op tijd hebt teruggestuurd.

Let op: betaal niet als je van plan bent om de bekeuring aan te vechten, want na betaling van de onmiddellijke inning wordt de zaak afgesloten.

Tweede stap: de beslissing van het parket

Als je beslist hebt om je proces-verbaal te betwisten, dan wordt je betwistingsformulier overgedragen aan het parket. De magistraat die verantwoordelijk is voor het dossier zal je antwoord bestuderen en kan drie beslissingen nemen:

• de vervolging stopzetten: als je een overtuigende reden hebt opgegeven en hiervoor het bewijs hebt geleverd, kan de magistraat het dossier zonder gevolg klasseren. Hij kan dit doen zonder je daarvan op de hoogte te stellen.
• je een minnelijke schikking voorstellen: als de magistraat vindt dat je redenen niet voldoende zijn of als je bewijzen niet overtuigend zijn, kan hij je voorstellen om de zaak in der minne te regelen. Het tarief is dat van de onmiddellijke inning, verhoogd met 10 euro. Je kan deze schikking altijd weigeren. In dat geval kan het Parket nog altijd het dossier zonder gevolg klasseren, maar de kans daartoe is klein. Meestal zal hij je dan voor de politierechtbank dagvaarden.
• je dagvaarden: als de Parketmagistraat je dossier bestudeert en er verzwarende omstandigheden in vindt (het is bijvoorbeeld al de vierde keer dat je een oranje licht negeert sinds het begin van het jaar), is de kans groot dat hij je geen minnelijke schikking voorstelt en je rechtstreeks naar de rechtbank doorverwijst.

Derde stap: de politierechtbank

Je kan voor de politierechtbank gedaagd worden als je de onmiddellijke inning of de minnelijke schikking niet betaalt.

Maar het Parket kan ook beslissen je geen minnelijke schikking voor te stellen en je direct voor de rechtbank te vervolgen. Dat gebeurt bijna altijd bij een overtreding van de 4de graad, maar het kan ook bij een overtreding van de 3de graad.

In al die gevallen laat je je best bijstaan door een advocaat. Heb je een rechtsbijstandverzekering die dergelijke betwistingen dekt, dan zal die de kosten met betrekking tot je verdediging betalen. Voor de politierechtbank verschijnen houdt meestal een risico in. De  boete die een rechtbank uitspreekt is vaak hoger dan de schikking die het Parket je heeft voorgesteld. En zelfs indien de rechtbank zich mild toont, dan kost een veroordeling toch nog altijd meer door de gerechtskosten en verplichte bijdragen waarvoor je dan moet opdraaien. Bovendien bestaat de kans dat je rijbewijs wordt ingetrokken. Een rechter mag zo’n straf volgens de wet immers opleggen voor overtredingen van de 2de en de 3de graad, en is dat zelfs verplicht voor overtredingen van de 4de graad.

Ons advies

Een overtreding betwist je beter niet, behalve als je echt zeker bent van je recht en je dat ook kunt bewijzen.

Als je denkt een kans te hebben om je rechten te doen gelden, kun je  altijd proberen om de overtreding één keer te betwisten. Krijg je geen gelijk, dan geeft men je daarna meestal toch de kans om een minnelijke schikking te betalen en zo de rechtbank te vermijden. Als je zaak tenslotte voor de rechtbank komt, neem dan best een advocaat in de arm. Als dat niet kan, ga dan zelf naar de zitting. Dan heb je toch minstens de kans om je standpunt uit te leggen of begrip te vragen aan de rechter.