11 februari: Europese dag van het noodnummer 112

Het noodnummer was niet altijd 112. Hoe lang bestaat het al en waarom is het veranderd?

Vijftig jaar geleden - toen de autoriteiten besloten om één enkel telefoonnummer voor medische noodhulp in te stellen - kozen ze voor het nummer 900. In 1987 werd dit nummer gewijzigd naar 100 om verwarring te voorkomen met het 0900 prefix dat net in België was ingevoerd.

Enkele jaren later - in 1991 - besloot de Europese Unie een gemeenschappelijk nummer voor noodoproepen in alle lidstaten in te voeren. Door de toename van het aantal intra-Europese verplaatsingen was het opportuun om één enkel nummer in te voeren voor de hele Unie. De keuze viel op het nummer 112: het is een snel intoetsbaar nummer en gemakkelijk te onthouden. Dit nummer is sinds 1993 in België beschikbaar. De 112 is gratis bereikbaar in heel Europa en 24 uur op 24, 7 dagen op 7.

Voor welk soort noodgevallen kan je het noodnummer 112 bellen?

De 112 wordt opgeroepen om dringende hulp te verkrijgen van brandweerlieden, een ziekenwagen of de politie. In België is het echter aan te raden om rechtstreeks het nummer 101 te bellen voor politie noodgevallen. Bel je in dat geval het nummer 112, dan moet je gesprek doorgeschakeld worden wat waardevolle tijd kan kosten.

Bel daarentegen altijd 112 als je een noodgeval hebt waarvoor brandweerlieden of een ziekenwagen nodig zijn.

Hoeveel oproepen ontvangt het nummer 112 jaarlijks in België?

De laatste cijfers dateren van 2016. In dat jaar werden in België iets meer dan 5,5 miljoen noodoproepen gemaakt. 2.777.959 gesprekken waren voor het nummer 112 bestemd, terwijl er 2.931.227 noodoproepen naar het nummer 101 gingen. In totaal zijn er 1.200 operatoren die in een beurtrol werken en die elk ongeveer 30 oproepen per uur beantwoorden, 24 uur op 24 en 7 dagen op 7.

Bij die oproepen zijn er:

• 42% dringende noodoproepen, waarvoor de operatoren zo snel mogelijk een interventie organiseren.
• 8% noodoproepen. Dit zijn oproepen waarbij de operatoren van oordeel zijn dat een interventie niet nodig is, ook al is de oproep gerechtvaardigd (bv. wanneer iemand de 112 belt wanneer hij of zij de 101 had moeten bellen, of wanneer iemand vreest dat men probeert in te breken in zijn of haar huis, terwijl het geen onbekende blijkt te zijn die binnenkomt).
• 13% servicegesprekken. Dit zijn de oproepen van eerstehulpverleners die met de operatoren communiceren over de huidige situatie.
• 6% oproepen die in feite bestemd zijn voor het nummer 1733. Dit zijn niet-noodoproepen, bijvoorbeeld voor de wachtdienst van huisartsen. Dit nummer is nog niet overal in België beschikbaar, waardoor sommigen een oproep doen naar het nummer 112.
• 32% onnodige oproepen, die vaak "pocket" -gesprekken zijn, de telefoon doet zelf een oproep en er blijkt niemand aan de lijn te zijn. Helaas zijn er ook kwaadaardige oproepen: flauwe grappenmakers of ontevreden mensen die willen klagen. Personen die een dergelijke oproep doen, worden onderworpen aan gerechtelijke procedures die kunnen leiden tot een strafrechtelijke veroordeling.

Wat gebeurt er als er niet genoeg operatoren beschikbaar zijn om de oproepen snel genoeg te beantwoorden?

Met 1200 operatoren die in een beurtrol werken, is dit soort situaties in principe zeldzaam. Maar bij natuurrampen zoals de recente stormen of overstromingen, hebben we tot 4,5 keer meer oproepen dan normaal. Tijdens de storm van januari hadden we 31.000 oproepen met een absolute piek gedurende 5 uur!

In dit geval voeren onze operatoren een triage door. Als het leven van een persoon in gevaar is, zullen de gesprekken via het nummer 112 afgehandeld worden. Tegelijkertijd zal het nummer 1722 geactiveerd worden voor oproepen over minder dringende situaties. Op die manier blijft het nummer 112 ook bij oproeppieken beschikbaar om vitale noodsituaties te beheren.

Dit nummer is Europees, betekent dit dat het alleen in Europa beschikbaar is?

Neen. 112 is een gratis telefoonnummer dat overal in de Europese Unie beschikbaar is, maar ook in een aantal andere landen die besloten hebben om het nummer in te voeren, zoals Zwitserland of Turkije. Ga je op reis buiten Europa, controleer dan de noodnummers voor je vertrek en noteer ze zorgvuldig. In kritieke situaties telt elke seconde.

Meer informatie?

Je weet niet exact waar je je bevindt? Ben je niet zeker welk nummer je moet kiezen? Laat je niet verassen. Download de applicatie 112 BE op je smartphone. En vergeet ook niet om de geolocatie op je telefoon te activeren. Zo zullen de hulpdiensten je gemakkelijker kunnen vinden. Tot slot, aarzel niet om je kinderen dit noodnummer zo snel mogelijk aan te leren. De FOD binnenlandse zaken heeft zelfs een liedje voorbereid om je kinderen te helpen het nummer te onthouden! En aarzel zeker niet om de veelgestelde vragen over de 112 te raadplegen.